Ayurverda diyeti
Ayurveda diyeti sağlığın zihin, beden ve ruh arasındaki dengeye bağlı olduğu fikrine dayanan ve binlerce yıl önce Hindistan’da ortaya çıkan bir iyileştirme sistemi. Ayurveda tamamlayıcı bir sağlık yaklaşımı olarak kabul edilir. Masaj, özel diyetler, bitkiler, aromaterapi ve egzersiz içeren kişiselleştirilmiş planlarla amaç vücuttaki dengeyi sağlamak ve insanı iyileştirmek.
Ayurvedik teoriye göre herkes hava, su, ateş, toprak ve uzaydan oluşur ve bu elementler vücutta birleşerek üç enerjiyi ya da dosha (vata, kapha ve pitta) denilen yaşam kuvvetlerini oluşturur. Fakat bu üç kuvvetin en etkilisi dosha. Ayurveda’da insanın dosha dengesinin, vücudundaki bireysel farklılıkları ya da olası hastalıkları açıkladığı düşünülür. Dengesiz bir dosha’nın, vücudun hayat enerjisini ve doğal akışını kestiğine inanılır. Ayurveda felsefesinde ayrıca bozulan enerji akışının sindirimi bozduğuna ve vücutta atığın birikmesine neden olduğu düşünülür.
Dosha’lar kendi içinde ayrılır. Vata dosha; uzay ve hava birleşimidir. Hareketleri kontrol eder, solunum, hücre bölünmesi ve dolaşımdan sorumludur. Vücutta Vata vücut bölgeleri kalın bağırsak pelvis kemik, deri, kulak ve uyluktur. Ana dosha’sı vata olanlar hızlı düşünen, ince, hızlı, endişeye açık, kuru ciltli ve kabızlığa karşı duyarlı kişilerden oluşur.
Kapha dosha ise su ve toprak elementlerini temsil eder. Kapha insan vücudunda güç, bağışılık ve büyümeden sorumlu. Vücutta kapha vücut bölgeleri, akciğerler, göğüs ve omurilik sıvısıdır. Fakat her vücutta bir dosha daha ağır basar. Ana dosha’sı kapha olanlar sakin, katı vücut iskeletli, diyabete, obeziteye, sinüs tıkanıklığına ve safra kesesi sorunlarına karşı duyarlı kişiler olarak tanımlanır.
Pitta dosha ise ateş ve suyun kombinasyonu. Vücutta hormonlardan ve sindirim sisteminden sorumlu. Pitta vücut bölgeleri, ince bağırsaklar, mide, ter bezleri, kan ve gözeneklerden oluşur. Ana dosha’sı pitta olanların ateşli bir kişiliğe, yağlı bir cilde sahip ve kalp hastalığına, mide iltihap ülserine yatkın oldukları düşünülür.
Bu diyetin uygulamasına başlamak için, Ayurveda uygulayıcısı uzman bir kişi tarafından değerlendirmeye alınırsınız. Size sağlığınız, yaşam tarzınız, diyetiniz hakkında sorular yönelttikten sonra Ayurveda uygulayıcısı bileğinizdeki 12 farklı nabız noktasını dinler. Bunun amacı ağır basan dosha’nızı keşfetmektir. Uzman ayrıca vücutta dengede olmayan bölgeyi bulmak için dil, deri, dudaklar, tırnaklar, gözlerinizi de inceler. Yapılan incelemeden sonra Ayuverda uygulayıcısı dosha dengenize karar verir. Sonucunda, bir dosha diğerlerine göre daha baskın veya dengesiz çıkabilir bu nedenle değerlendirme sonrası kişiye özel program oluşturulur. Programın içinde herkesin kendi dosha’sına uygun diyet programı yapılır. Bu program zerdeçal, tripala gibi bitkilerle egzersiz ve masajlarla (abiyanga, ayuverda tarzı sıcak yağ dökülerek yapılan masaj teknikleri) desteklenir.
Ayurveda’nın günlük hayata geçirilmesiyle ilgili araştırmalar hala devam ediyor. Neden olabileceği yan etkileri veya potansiyel ilaç etkileşimleri konusunda tereddütler bulunuyor. Ayurvedik felsefe temelinde beslenme, içeriğindeki bazı uygulamalar (kan temizleme, bitkisel yağlarla lahman gibi) açısından kimi uzmanlarca çok sağlıklı bulunmasa da geleneksel bir tedavi olması nedeniyle insanda güven duygusu oluşturuyor.
Fotoğraf: Getty Images Türkiye
