Burtoncore estetiği hakkında bilmeniz gerekenler

Tim Burton’ın sinema dünyasına kazandırdığı gotik evren, karanlık hayal gücünün en özgün yansımalarından biri. Burtoncore adıyla bilinen bu estetik akım, hem sinemada hem de modada kalıcı bir iz bıraktı. Kendisinin tarzı o kadar benzersiz ve kuvvetli ki, sadece bir yönetmen değil, aynı zamanda bir kültür ikonu haline geldi. 1988 yılında vizyona giren Beetlejuice, Burton’ın gotik vizyonunu bir moda manifestosuna dönüştürdüğü ilk büyük yapıtlarından biriydi. Film, sadece ölülerin dünyasında geçen bir kara komedi değil, aynı zamanda gotik mizahın nasıl stilize edilebileceğini gösteren bir platform sundu. Şimdi, 2024 yılında çıkan “Beetlejuice Beetlejuice” ile bu gotik stil yeniden gündemde ve Burton’ın imzasını taşıyan bu estetik, yeni yorumlarıyla karşımıza çıkıyor. Burtoncore, gotik modayı teatral bir eğlenceye dönüştüren bir üslup. Burton’ın eserlerinde karanlık ve tuhaf olan, aynı zamanda komik ve sevimli bir tatla buluşuyor. Bu mizah ve gotik unsurların zarifçe bir arada olduğu estetik, moda sahnesinde de büyük yankı uyandırdı. Beetlejuice, bu estetiğin en dikkat çekici örneklerinden biri olarak karşımızda duruyor. Filmdeki grotesk karakterler ve onların sıradışı kostümleri, gotikliğin hem korkutucu hem de eğlenceli olabileceğini kanıtlıyor. Burton’ın yarattığı gotik mizah, tıpkı Cadılar Bayramı'ndaki “Şaka mı şeker mi?” sorusunun verdiği his gibi: Kasvetli bir atmosfer var, ama bu atmosferin içinde bir şaka saklı. Örneğin Beetlejuice’un çizgili takım elbisesi, hem bir cenaze direktörünün ciddiyetine sahip, hem de tuhaflığıyla kasveti yıkan bir mizah unsuru. Gotik stil, Burtoncore’da siyahın gücünü, çizgi film havasındaki abartılı dokunuşlarla yumuşatıyor ve böylece gotik estetik mizahi bir kimlik kazanıyor.

Yeraltından notlar

Burtoncore’un moda dünyasındaki etkisi, 2024 yılına geldiğimizde günlük hayatta da gözle görülür şekilde hissediliyor. Gotik stil, artık ölüler diyarına özgü değil, gerçek hayatta da kendine sağlam bir yer buluyor. İnsanlar, gotik unsurları günlük gardıroplarına dahil etmeye başladılar: siyah dantel elbiseler, yüksek yakalı bluzlar, uzun paltolar ve platform botlar... Ancak bu stil, kasvetli olmak yerine eğlenceli ve ironik bir hava taşıyor. Tıpkı Burton’ın dünyasındaki karakterler gibi, bu gotik tarzda da ciddiyetin içinde gizlenen bir mizah var. Yeni filmde karşımıza çıkan Lydia Deetz’in yetişkin haline baktığımızda, Viktoryen ilhamlı dantel ve korse detaylarıyla modern minimalist tasarımlar bir araya gelerek, günümüz modasında hippi gotik tarzını yaratıyor. Bu gotik stilin komik ve karşı konulamaz mizahı, giyen kişiye “gotik olmak sadece kasvetli bir tavır değil, aynı zamanda yaşama sevinciyle dolu bir ifade biçimi” mesajı veriyor. 2024 yapımı “Beetlejuice Beetlejuice”, orijinal filmin gotik stilini yeniden canlandırıyor ve bu estetiği günümüz moda anlayışıyla harmanlıyor. Kostüm tasarımcısı Colleen Atwood’un ellerinden çıkan yaratıcı gardıroplar, hem 1988 yılındaki filmin izlerini taşıyor hem de modern dokunuşlarla günümüze uyarlanıyor. Beetlejuice’un ikonik çizgili takım elbisesi geri dönüyor, fakat bu sefer daha yıpranmış, eskimiş bir haliyle karşımızda. Bu detaylar, Beetlejuice’un yeraltı dünyasında geçen yıllarını ve bu süre zarfında nasıl bir "kabuk" bağladığını sembolize ediyor. Kostümde yapılan bu küçük ama dikkat çekici değişiklik, karakterin hikayesini kıyafet üzerinden anlatıyor ve izleyiciye karakterin zamanla geçirdiği evrimi hatırlatıyor. Lydia Deetz’in yetişkin hali, gotik modanın zamanla nasıl evrilebileceğini göstermesi açısından mükemmel bir örnek. Genç bir kızken gotik stile olan düşkünlüğü, 2024’te daha sofistike bir form almış. Viktoryen etkiler taşıyan uzun etekler, yüksek yakalı bluzlar ve özel dikim blazerlar, Lydia’nın modern ve olgunlaşmış gotik tarzını oluşturuyor. Bu gardırop, onun artık bir kız çocuğu değil, güçlü bir kadın olduğuna dair güçlü bir mesaj veriyor. Gotik stilin bu evrimi, bireyin yaşamındaki değişimlerle birlikte estetiğin de nasıl farklı bir boyuta taşınabileceğini gösteriyor. Öte yandan Lydia’nın kızı Astrid, annesinden oldukça farklı bir tarzla karşımıza çıkıyor. Astrid’in grunge ve çiçek desenlerine olan ilgisi, 90’ların alternatif moda akımlarını yansıtıyor. Lydia’nın Viktoryen gotik tarzının aksine, Astrid’in stili daha renkli ve rahat; bu da genç neslin gotik estetiğe nasıl modern bir dokunuş eklediğini gösteriyor. Kostüm tasarımcısı Atwood, renk seçimleriyle bu nesiller arasındaki farkı vurguluyor. Lydia’nın siyah beyaz dünyası, Astrid’in gardırobundaki ekose desenler ve yumuşak tonlarla renklendiriliyor.

Gotik mizah

1988 ve 2024 yılları arasında, Beetlejuice kostümlerindeki değişiklikler, Burton’ın gotik estetiğinin zamana nasıl ayak uydurduğunu gösteriyor. İlk filmdeki gotik stil, punk ve klasik gotik unsurlarla doluyken, yeni filmde bu estetik modernize edilmiş ve grunge, vintage dokunuşlarla zenginleştirilmiş. Delia Deetz’in eksantrik sanatçı tarzı, 80'lerin gösterişli modasından izler taşıyor ve yeni filmde daha sade, minimal bir görünümle karşımıza çıkıyor. Ancak Delia’nın sanatsal karakteri, küçük detaylarla hâlâ o eski eksantrik ruhunu yansıtıyor. Yeraltı dünyası için tasarlanan kostümler, beklenmedik bir canlılık taşıyor. Soluk turkuazlar, avokado yeşili ve Technicolor havası veren renkler, ölülere bambaşka bir enerji katıyor. Bu canlı renkler, filmin mizahi tonuna katkıda bulunuyor. Atwood, yeraltı dünyası için özellikle siyah ve beyazdan kaçındığını belirtiyor; bu tercih, yeraltı dünyasında bile hayatın rengârenk olabileceğini vurguluyor. Beetlejuice, sadece bir gotik stil ikonu değil, aynı zamanda modada karanlık ve mizahın nasıl bir arada var olabileceğini gösteren bir başyapıt. 2024 yapımı devam filmi, bu ikonik stilin modernize edilmiş bir versiyonunu sunarken, orijinal filmin ruhuna sadık kalmayı başarıyor. Gotik stilin cazibesi, karanlıkla oynayan ama aynı zamanda onu ciddiye almayan bir anlayışla birleştiğinde, hem sinema hem de moda dünyasında kalıcı bir yer ediniyor. “Beetlejuice Beetlejuice”, Burtoncore estetiğinin kalıcı bir ilham kaynağı olduğunu bir kez daha kanıtlıyor.

Yazı: Cansu Karakuş 

Kapak: Gucci FW 24-25 / Yohji Yamamoto FW22-23