Sirkadiyen ritim nedir?
Uykunun bedenimiz için öneminin hepimiz farkındayız. Sağlıklı ve enerjik bir gün için uyku düzenimize dikkat ediyor, uygulamalar ve dijital saatlerle uykumuzu takip ediyoruz. Uykumuzun bedenimizdeki olağanüstü bir sistem olan sirkadiyen ritim içinde çok önemli. Sirkadiyen, circa (yaklaşık) ve dies (gün) anlamına gelen iki Latince sözcüğün birleşiminden meydana geliyor ve yaklaşık bir günü ifade etmekte kullanılıyor. Sirkadiyen ritim, organizmanın yaklaşık bir günlük fizyolojik ve biyolojik süreçlerindeki değişimleri ifade eder. İnsanın uyku-uyanıklık döngüsü, en temel ve belirleyici sirkadiyen ritimdir.
Sirkadyen ritmin en önemli etmenlerden biri ışıktır. Sirkadiyen ritmin düzenlenmesinde dış ortamdaki aydınlık ve karanlık döngüsü önemlidir. Sirkadiyen ritminiz, geceleri yatmak ve her sabah aynı saatlerde (hafta sonları dahil) uyanarak biyolojik saat oluşturmak gibi düzenli uyku alışkanlıklarınız olduğunda en iyi sonucu verir. Jetlag, geceleri ışığa maruz kalarak geç yatmak sirkadiyen ritminizi bozabilir ve bedeninizde birçok sağlık problemine yol açar.
Sosyal izolasyon döneminde günlük rutinimiz değişti. Haliyle bu durum uyku saatlerimizi de etkiliyor. Daha geç yatıp daha geç kalkmaya başlıyoruz. Bu durum hepimizin sirkadiyen düzenini sekteye uğratmaya başlıyor. Bu dönemde sirkadiyen ritmimizin bozulması durumunda yavaşlayan metabolizmamızda birçok sağlık problemi yaratması muhtemel. Yanlış sirkadiyen zamanda enerji alımı sonucu gelişen bozulma, kilo artışına neden olabilir. Sirkadyen ritmin bozulmasının beslenme sıklığını arttırdığı da gözlemlenmiştir. Sirkadiyen ritmin düzensizliği metabolizmanın yavaşlamasına, obezite ve Tip 2 diyabetin başlangıcı, kardiyovasküler hastalıklara yol açabilir. Uyku düzenin bozulmasıyla beden daha yorgun hissedebilir ve bağışıklık sistemini zayıflatabilir. Salgın döneminde bu yüzden sirkadiyen ritmimize önem göstermemiz gerekiyor.
