Çağımızın en popüler ve aynı zamanda gerekli konularından biri tüketim konusunda farkındalık yaratmak. Biz de bu konuyu İyi Yaşam ve Beslenme Uzmanı Dilara Koçak ile bir araya gelerek irdeliyoruz.

Etrafımızdaki bir&ccedil;ok insan sağlıklı yaşam ve faydalı t&uuml;ketim konusunda bilgi sahibi. Kulağımıza s&uuml;rekli yeni yeni terimler ve beslenme şekilleri geliyor. Aslında bunlar sadece beslenme alışkanlıkları ile ilgili değil. Bir alışkanlık haline geldiğinde geleceğimizi şekillendiren kavramlar. Yani gelecek farkındalıktır diyebiliriz. Bu farkındalığın ne kadar &ouml;nemli olduğunu ise İyi Yaşam ve Beslenme Uzmanı Dilara Ko&ccedil;ak&rsquo;tan dinliyoruz.&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;

K&uuml;resel ısınma ve teknolojinin, şehir hayatına olumsuz etkisiyle birlikte sağlıklı yaşam, s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir olmak gibi kelimeleri g&uuml;nl&uuml;k hayatta sık sık kullanmaya başladık. Sizce bir anda farkındalığı artıran ne oldu?&nbsp;

Aslında bir anda farkındalığımızı artıran da teknoloji oldu diyebilirim. Bilgiye &ccedil;ok hızlı ulaşıyoruz, onlarca, y&uuml;zlerce farklı kaynak var. K&uuml;resel ısınma şu an krize d&ouml;n&uuml;şm&uuml;ş durumda, ekonomik forumlarda bile tartışılır hale geldi hem &uuml;lkeler hem bireyler bazında durumun ciddiyeti kavranmaya başladı. 30 yıl &ouml;nce de karbon emisyonu vardı fakat bu kadar g&uuml;ndemde değildi, bug&uuml;n bilgi &ccedil;ağı gezegenimiz i&ccedil;in farkındalık &ccedil;ağını da yanında getiriyor.

Peki sizce &uuml;lke olarak bu konularda yeteri kadar farkındalık sahibi miyiz? Olmak i&ccedil;in neler yapmamız gerekir?

Yeteri kadar farkındalık sahibi değiliz, ama ben duruma olumsuz yaklaşmıyorum yine de. Gezegenimiz i&ccedil;in eski olsa da toplumumuz i&ccedil;in &ccedil;ok yeni bir konu olmasına karşın, tahmin ettiğimden daha hızlı farkındalık kazanıyoruz.&nbsp; STK&rsquo;ların konuyla alakalı bir&ccedil;ok &ccedil;alışması var, ufak n&uuml;anslara dikkat ederek bile farkındalığımız artabilir ve inanın farkındalık farkındalığı doğurur.

Sizin de son zamanlarda odak noktanız gezegeni beslemek oldu. Bundan biraz bahsedebilir misiniz? 

Şunu kesinlikle belirtmeliyim ki, gezegeni beslemek adına bilgilenmek &ccedil;ok &ouml;nemli. Bu konuda g&uuml;ncel yayınları okumaya, panellere, zirvelere elimden geldiğince katılmaya &ccedil;alışıyorum. Bir kitap alırken bile arkasını okuyoruz, telefon alırken &ouml;zelliklerini inceliyoruz peki ya evimiz olan d&uuml;nyamızı, t&uuml;m hayatımızı &uuml;zerinde ge&ccedil;irdiğimiz gezegenimizi tanımak i&ccedil;in aynı &ouml;zeni g&ouml;stermiyoruz? Toplum da farkındalık i&ccedil;in bilgi sahibi olmalı.

2019 yılı başından beri Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım &Ouml;rg&uuml;t&uuml; (FAO) &ldquo;Sıfır Atık Sıfır A&ccedil;lık Projesi&rdquo;&nbsp;başlattığı projesinden bahsedebilir misiniz?&nbsp;

D&uuml;nya genelinde 821 milyon a&ccedil; insan var. &nbsp;D&uuml;nyada israf edilen gıdanın miktarı yıllık yaklaşık 1,3 milyar ton.&nbsp;&Uuml;retilen toplam gıdanın &uuml;&ccedil;te biri sofraya ulaşmıyor. 2050 yılında d&uuml;nya n&uuml;fusunun 9 milyara ulaşacağı tahmin ediliyor. Artan n&uuml;fusun ihtiya&ccedil;larını karşılayabilmek i&ccedil;in gıda &uuml;retiminin 30 yıl i&ccedil;inde y&uuml;zde 60 oranında artması gerekiyor. 2050 yılında d&uuml;nya n&uuml;fusunun %65&rsquo;inden fazlasının şehirde yaşayacağı &ouml;n g&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. Y&uuml;zde 60 oranında fazla &uuml;retim şu an i&ccedil;in ger&ccedil;ek&ccedil;i bir rakam değil, artan n&uuml;fusu doyurabilmek i&ccedil;in israfı en aza indirmeli ve gıdaları &ccedil;&ouml;p olmaktan kurtarmalıyız. Ben de FAO ile birlikte 17 S&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir Kalkınma Amacı&rsquo;ndan 2 numaralı olan &ldquo;A&ccedil;lığa Son&rdquo; amacını odak noktam haline getirerek desteklemeye başladım.

GettyImages-907686712.jpg

S&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir bir yaşama sahip olmak i&ccedil;in ilk adımı atmak bir&ccedil;ok kişiye zor geliyor. &Ouml;zellikle de sıfır atık bir ev ya da &ccedil;alışma ortamı yaratmak. Bir yerden başlamak i&ccedil;in siz ne &ouml;neriyorsunuz?

Sıfır atığa tamamen ulaşmak bireysel &ccedil;abalarımızla kolay değil ama elimizden geldiğince bunu azaltabiliriz. Ben evde atığı azaltmanın, tıpkı sağlıklı yaşamda olduğu gibi mutfakta başladığına inananlardanım. Danışanlarıma, sosyal medya takip&ccedil;ilerime atıksız mutfak i&ccedil;in &ouml;nerilerde bulunuyorum ama aynı zamanda onlardan da &ouml;neri istiyorum. Hep s&ouml;ylerim yemeğimizi, sevgimizi, bilgimizi paylaşmamız gerek.

Sıfır atık bir ev yaratmak i&ccedil;in dikkat edilmesi gereken beş temel madde nedir?

&bull; Alışverişe liste yapılarak &ccedil;ıkılmalı.

&bull; Gıda okur-yazarlığı, son t&uuml;ketim tarihi ve tavsiye edilen t&uuml;ketim tarihi arasındaki fark iyi &ouml;ğrenilmeli.

&bull; Doğru saklama koşullarını &ouml;ğrenmeli.

&bull; Geri d&ouml;n&uuml;ş&uuml;me uygun olan &uuml;r&uuml;nleri ayrıştırmalı.

&bull; Porsiyon kontrol&uuml;nde daha hassas olunmalı.

Beslenme rutinimizde yapacağımız değişimler s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir bir yaşam i&ccedil;in &ouml;nemli. Etsiz Pazartesi ya da topraktan sofraya konsepti gibi... Her ge&ccedil;en g&uuml;n artan bu tip alışkanlıklardan bahsedebilir misiniz?

Bu trendlerin, s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir yaşam adına değiştirmemiz gereken alışkanlıklarımıza daha kolay adapte olabilmemiz i&ccedil;i ufak alıştırmalar olduğunu d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yorum. Mesela &ldquo;etsiz pazartesi&rdquo; dediğimizde, haftanın sadece 1 g&uuml;n&uuml; etten uzak duruyoruz ama aslında bunu neden yaptığımızın farkına varınca bu bir alışkanlığa d&ouml;n&uuml;ş&uuml;yor ve g&uuml;nl&uuml;k hayatımızda daha az et t&uuml;ketmeye başlıyoruz. Hepsi farkındalık meselesi aslında&hellip;&nbsp;

Biz &uuml;lke olarak mevsimsel ve yerel beslenmeye &ouml;zen g&ouml;steren bir toplumduk. Ancak zaman i&ccedil;erisinde marketlerin artması ve g&uuml;nl&uuml;k hayat karmaşası derken bu kayboldu. Sizce eski geleneklerimize d&ouml;ner miyiz?

Benim kullandığım sloganlardan birisi zaten &ldquo;Gelecek gelenekte&rdquo;. Eskilerimiz i&ccedil;in kullanılan bir tabir vardır; &ldquo;Savaş g&ouml;rm&uuml;ş adam/kadın&rdquo; onların ellerindeki kaynak &ccedil;ok kısıtlı olduğu i&ccedil;in neyi nasıl saklamaları gerektiğini de iyi biliyorlardı. Mevsimsel ve yerel beslenmeye g&ouml;stereceğimiz &ouml;zen de atıksız mutfak i&ccedil;in &ouml;nemli, elbette şehir hayatının karmaşası i&ccedil;inde semt pazarlarına gitmemiz veya memleketimizden sebze, meyve getirmemiz her zaman m&uuml;mk&uuml;n olmuyor ama şartlarımızı zorlamalıyız. Alacağımız &uuml;r&uuml;nlerde nelere dikkat etmemiz gerektiğini bilirsek bu fark da ortadan kalkar. Ş&ouml;yle bir &ouml;rnek vereyim, 1 yıl boyunca tamamen yerel yiyecek yemek, haftada 1 g&uuml;n vejetaryen beslenmekle aynı d&uuml;ş&uuml;k &ccedil;evresel etkiye sahip. Diğer taraftan mevsimsel ve yereli takip etmek de ekonomik bir &ccedil;&ouml;z&uuml;m.

Gelecek i&ccedil;in kaygılı bir nesil geliyor. T&uuml;m bu bahsettiğimiz değerlere ve g&ouml;revlere dikkat edersek sizce d&uuml;nyamızla ilgili umut var mı?

Gelecek i&ccedil;in kaygılılar ve haklılar da ama umut olmasaydı ben bu işlere kalkışmazdım veya kaygılı bir nesil değil, umutsuz nesillerden bahsederdik. Bir sır vereyim, ben &ccedil;evre i&ccedil;in kaygılanan nesilden mutluyum &ccedil;&uuml;nk&uuml; kaygı &ccedil;&ouml;z&uuml;m&uuml; doğurur, &ccedil;&ouml;z&uuml;m i&ccedil;in yollar a&ccedil;ar.

dilo.jpg

Biraz da sağlıklı beslenmekten bahsedelim. Wellness kelimesi şu sıralar &ccedil;ok pop&uuml;ler. Siz bu kelimeyi nasıl tanımlarsınız?&nbsp;

Wellness kelimesinin T&uuml;rk&ccedil;e karşılığı benim uzun yıllardır kullandığım tescilli markam: İyi Yaşam.&nbsp; İyi yaşam dengeli beslenmekten ibaret değil, &ouml;yle olsaydı ben İyi Diyet markasını kullanırdım. İyi yaşam bir b&uuml;t&uuml;nl&uuml;k hali, bedensel ve ruhsal iyi hissetme durumu. Hayat tek bir &ouml;ğeden oluşmuyor, o y&uuml;zden Wellness&rsquo;ı yani iyi yaşamı oluşturan fakt&ouml;rleri bir &ccedil;atı altında toplamalıyız; fiziksel sağlık, ruhsal sağlık, sosyal &ccedil;evre, iş ve aile hayatında iyi olma durumu gibi&hellip;

Sağlıklı yaşam trend gibi algılanmaya başladı, oysa ki hepimizin doğal bir rutini olması gerekmez mi?

Evet, bu noktada da s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilirlik kavramı karşımıza &ccedil;ıkıyor. Sağlıklı yaşam belirli bir s&uuml;re i&ccedil;erisinde uygulanacak bir trend değil, yaşamımızın her d&ouml;neminde uygulanabilir olmalı. FAO&rsquo;ya g&ouml;re s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir beslenme &ldquo;Besleyici olduğu kadar&nbsp;g&uuml;venli, sağlıklı ve d&uuml;ş&uuml;k &ccedil;evresel etkiye sahip olmalıdır. Bu beslenme şekli k&uuml;lt&uuml;rel olarak kabul edilebilir, adil, ekonomik, herkes i&ccedil;in ulaşılabilir, gıda g&uuml;vencesine katkı sağlayan ve nesillerin devamı i&ccedil;in olması gereken yaşam bi&ccedil;imidir.&rdquo; Yukarıda değindiğimiz hususlar bu tanımı zaten karşılıyor.

G&uuml;nl&uuml;k beslenme rutininde trendler peşinde koşmak yerine herkesin kendi sağlık ve yaşam koşullarına uygun bir beslenme rutini belirlemesi daha mantıklı değil mi?

Kesinlikle, ben her zaman bunu savunuyorum zaten, parmak izimiz gibi metabolizmamız da kendimize &ouml;zg&uuml;. Bedenimizi iyi tanımak, onun ihtiya&ccedil;larına kulak vermemiz gerekir, bu ihtiya&ccedil;ları giderirken hem fiziksel olarak hem de ruhsal olarak tam ve iyi hissetmeliyiz. Mahrumiyet duygusu yaşamadan rutinimizi belirlersek bu s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir de olacaktır.

R&ouml;portaj L&#39;Officiel Aralık 2019 - Ocak 2020 sayısında yayınlanmıştır.

Dilara Koçak: "Gelecek farkındalıkta"

Tags

Tavsiye edilen içerikler

GÜZELLİK

Sıvı yüz germe ile antiaging etkisi

MODA

Serra Duran Paralı ile Chanel çıkarması

HOMMES

L'Officiel Hommes Türkiye Kış: Ayça Ayşin Turan ve Furkan Andıç

HOMMES

Icardi: Bir Aşk Hikayesi

HOMMES

Modern centilmenler neden küçük saat takmalı?

MODA HAFTASI

2025-26 Sonbahar/Kış Londra Moda Haftası hakkında neler biliyoruz?

POPÜLER KÜLTÜR

Margot Robbie ve Jacob Elordi 'Uğultulu Tepeler' ile beyaz perdeye dönüyor

HOMMES

2025 Paris Erkek Moda Haftası hakkında bilmeniz gerekenler